CEST F BiH -

SEMINARI O ETICI I DISCIPLINSKOJ PRAKSI

Misija OSCE-a u Bosni i Hercegovini, u saradnji sa Centrom za edukaciju sudija i tužilaca F BiH organizovala je dva seminara o etici i disciplinskoj praksi, prvi 17. 11. za novoimenovane sudije/tužioce, a drugi 18. 11. , za karijerne sudije/tužioce. Oba seminara su održana hibridno, jedan dio učesnika je pratio seminar u sali hotela “Holiday”, a drugi je pratio online, putem aplikacije Cisco Webex.

Seminar su otvorili : Davor Trlin, ispred CEST-a F BiH i Meriton Pajaziti, ispred OSCE Misije. Gospodin Pajaziti je i moderirao seminar. Na seminaru se tema obradila sa raznih aspekata-etike, deontologije, integriteta , govorilo se o nezavisnosti sudstva, praksi Ureda disciplinskog tužioca i disciplinskih komisija VSTV-a BiH. Ove teme su obradili: Aleksandra Martinović, sudija i potpredsjednica Ustavnog suda F BiH, te pripadnici UDT-a VSTV BiH: Alena Kurspahić-Nadarević, Glavna disciplinska tužiteljica VSTV BiH, te njeni zamjenici Mirza Hadžiomerović i Aldijana Porča.

Takođe su učesnicima predstavljene praktične Smjernice za ponašanje sudija na društvenim mrežama. To je bio posljedni panel seminara, sa naglašenim kontekstom Srednje i Istočne Evrope. U ovom panelu su govorili: Katica Artuković, sudija Kantonalnog suda u Širokom Brijegu; Dr. Freda Grealy, Viša program savjetnica u CEELI institutu; Jud. Dr.Cristi Danilet, koautor, sudija iz Rumunije , te sudija Artur Bros, sudija iz Poljske. 17. 11. se online uključio i sudija iz Sjeverne Karoline Bryan Meyers. 

Početak online kursa za pravne profesionalce o zaštiti novinara i novinarki u Bosni i Hercegovini (15.11.2021.godine)

Prvi online kurs za pravne profesionalce o zaštiti novinari i novinarki, koji će mentorski voditi ekspert Vijeća Evrope i sudija Suda Bosne i Hercegovine Amir Kapetanović, dostupan je online za 10 prijavljenih učesnika i učesnica, sudija i sutkinja te tužilaca i tužiteljica iz cijele Bosne i Hercegovine.

Početak provođenja ovog kursa koji je prilagođen bosanskohercegovačkom pravnom kontekstu u okviru zajedničkog projekta Europske unije i Vijeća Europe „Sloboda izražavanja i sloboda medija u Bosni i Hercegovini (JUFREX)“, oficijelno je najavljen danas prilikom online događaja na kojem su sudionici dobili potrebne informacije o tehničkim aspektima obuke online i upoznali se sa Programom obrazovanja Vijeća Evrope u oblasti ljudskih prava za pravnike (HELP), u okviru kojeg se nude besplatni online kursevi za pravne profesionalce o standardima zaštite ljudskih prava.

Online kurs o zaštiti i sigurnosti novinara i novinarki, ima za cilj da kroz interaktivne metode online učenja pomogne predstavnicama i predstavnicima pravosuđa, da dobiju i sveobuhvatan pregled evropskih standarda koji se tiču zaštite, kao i domaće sudske prakse, kako bi uspješnije i dosljedno primenjivali član 10. Evropske konvencije o ljudskim pravima u svom radu

Ideja je da ovi online kursevi za pravne stručnjake u oblasti slobode izražavanja ostanu dio redovnog programa Centara za edukaciju sudija i tužilaca iz oba entiteta i nakon završetka projekta, i kao takvi budu na raspolaganju kao stalni resurs za dodatno usavršavanje pravnih stručnjaka koji se u svom radu susreću sa zaštitom prava na slobodu izražavanja i slobodu medija.

Ovaj događaj organiziran je pod okriljem zajedničkog programa Europske unije i Vijeća Europe „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku 2019-2022“, u sklopu projekta "Sloboda izražavanja i sloboda medija u Bosni i Hercegovini (JUFREX)", u saradnji sa sa Centrom za edukaciju sudija i tužilaca Republike Srpske i Centrom za edukaciju sudija i tužilaca Federacije Bosne i Hercegovine.

“Tekst preuzet sa stranice Vijeća Evrope”.

POZIV ZA ONLINE PRAĆENJE PRAVOSUDNOG FORUMA ZA BIH POSVEĆENOG HARMONIZACIJI SUDSKE PRAKSE

Ustavni sud Bosne i Hercegovine, AIRE centar Program za Zapadni Balkan i Visoko sudsko i tužilačko vijeće Bosne i Hercegovine, uz podršku Vlade Ujedinjenog Kraljevstva, organizuju Petu godišnju konferenciju Pravosudnog foruma za Bosnu i Hercegovinu na temu: Harmonizacija sudske prakse u Bosni i Hercegovini - predstavljanje Izvještaja o primjeni standarda zaštite prava iz čl. II/3.b) i II/3.f) Ustava BiH, tj. čl. 3. i 8. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i jedinstvene Baze sudske prakse. Konferenciju će biti moguće pratiti online putem Zoom platforme.

Datum:                    Četvrtak i petak, 18. i 19. novembar 2021. godine

Vrijeme:                  Četvrtak: 10:00 – 15:30

                               Petak: 09:30 – 13:00

Glavni govornici:     Mato Tadić, predsjednik, Ustavni sud BiH

                              Halil Lagumdžija, predsjednik, Visoko sudsko i tužilačko vijeće BiH

                              Matthew Field, ambasador, Britanska ambasada u BiH

                              Biljana Braithwaite, direktorica Programa za Zapadni Balkan, AIRE centar

Dnevni red:             https://bit.ly/3kJs0Z9

Link:                       Četvrtak: http://bit.ly/3mV1o8S

                              Petak: http://bit.ly/3c1rdxz

(Pitanja će biti moguća za učesnike koji prate konferenciju putem Zoom platforme; prevod na engleski jezik neće biti osiguran.)

Tokom prvog dana konferencije učesnicima će biti predstavljen Izvještaj o praksi sudova u Bosni i Hercegovini u pogledu prava na privatni i porodični život, dom i prepisku te praksi sudova u pogledu prava lica da ne bude podvrgnuto mučenju ili nečovječnom ili ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju. Tokom drugog dana konferencije biće predstavljena jedinstvena Baza sudske prakse koja sadrži sentence sa pratećim odlukama najviših sudova u Bosni i Hercegovini. Bazu sudske prakse je razvilo Visoko sudsko i tužilačko vijeće u saradnji sa AIRE centrom i uz podršku Vlade Ujedinjenog Kraljevstva i Evropske unije.

Cilj Pravosudnog foruma je da se promoviše sprovođenje Evropske konvencije o ljudskim pravima, da se podstakne saradnja između najviših sudova u kontinuiranom razvoju vladavine prava i ljudskih prava i da se pruži pomoć u procesu integracije Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju.

Za dodatne informacije možete kontaktirati Azru Bećirović iz AIRE centra na +387 61 355 378 ili putem e-maila: Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je vidjeli..

Prezentacija istraživanja o sudskoj praksi za krivično djelo silovanja, te komparacija pravnih sistema i sudske prakse Bosne i Hercegovine, Srbije i Hrvatske, te njihove usaglašenosti sa "strazburškim" standardima / Istanbulskom konvencijom, BG 23./10./21

U organizaciji Instituta za uporedno pravo u Beogradu, Pravnog fakulteta Pecs i Pravnog fakulteta Osijek, 22./23.. 10. 2021., u Institutu za kriminološka i sociološka istraživanja u Beogradu, održana je naučna konferencija o pregledu regionalnog prava. U fokusu je bio komparativni metod i analiza propisa te pravne prakse, uz naglašenu komponentu profesije/struke, sa evaluacijom korištenjem naučnih standarda. Dominirale su teme iz Javnog prava.

Na konferenciji su učestovali zaposlenici Centra za edukaciju sudija i tužilaca F BiH, dr. sc. iur. Davor Trlin, Ajla Bašić, MA. IUR. i mr. Berina-Ina Alispahić, MA. IUR. koji su prezentovali rezultate istraživanja koje su proveli komparirajući pravne sisteme i sudsku praksu država regiona kada je riječ o krivičnom djelu silovanja, te njihovu usklađenost sa standardima koje je uspostavio Evropski sud za ljudska prava, a koje se pretočene u Istanbulsku konvenciju, čije su potpisnice i Hrvatska i Srbija i Bosna i Hercegovina . Autori su pokušali odgovoriti na nekoliko pitanja, na primjer u kojoj mjeri sudovi poštuju načela Strazbura, zašto se žrtve silovanja teško usuđuju podići krivičnu prijavu, šta bi država trebala poboljšati u pravosudni sistem kada je u pitanju krivično djelo silovanja.

Došlo se do zaključka da je sa članom 36. Istanbulske konvencije najusklađeniji Krivični zakon Republike Hrvatske, da samo jedan krivični zakon (Republike Srbije) ima propisanu kaznu doživotnog zatvora za krivično djelo silovanja (ali da regulisanje u ovoj državi nije u skladu sa presudom Vinter i Ostali protiv Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Sjeverne Irske), da su sudovi u sve tri države u brojnim slučajevima poštovale “strazburške” standarde (posebno one naznačene u presudi M. C. protiv Bugarske). 

Takođe je učesnicima prezentovana dubinska analiza koju su zaposlenici Centra izveli.

Centar za edukaciju sudija i tužilaca Federacije Bosne i Hercegovine analizirao je sudsku praksu u vezi sa krivičnim djelom silovanja iz sudova širom Bosne i Hercegovine. Analizirane su 74 presude koje su iz sudova dostavljene Centru (od 2010. do 2021. godine – išlo se na to da su postojale kvalitetne dubinske analize prije ovog perioda). Pedeset sedam presuda su prvostepene, 17 drugostepene i pet entitetskog Vrhovnog suda. Odluke su donesene za oko 83 osobe, od kojih su 73 osobe osuđene, dok je deset osoba oslobođeno. U odnosu na dva lica, presude su zasnovane na sporazumu o priznanju krivice, dok je protiv ostalih vođen dokazni postupak. Izrečene su kazne zatvora, au jednom slučaju kazna zatvora zamijenjena je novčanom kaznom. U jednom slučaju sud je izrekao kaznu zatvora u trajanju od šest mjeseci, na osnovu sporazuma o priznanju krivice ispod zakonom utvrđenog minimuma.

Među žrtvama silovanja najviše su maloljetne djevojčice, slijede (po broju) žene, a na trećem mjestu su starije osobe. U pristiglim presudama nema LGBTI osoba kao žrtava silovanja. Također nema žrtava silovanja među zatvorskom populacijom (u svjetskoj statistici ta populacija dominira među počiniocima i žrtvama istospolnog silovanja, muškarci-muškarci, žene-žene). Postoji samo jedna presuda (kasnije potvrđena u drugom stepenu) u kojoj je krivično djelo silovanja počinjeno kao zločin iz mržnje. Sumirajući, analizirajući pristigle presude sudova u Bosni i Hercegovini, konstatovano je sljedeće:

- da za počinioce krivičnog djela silovanja ima više osuđujućih nego oslobađajućih presuda;

- da većina izvršilaca krivičnog djela silovanja ima niži stepen obrazovanja (završena osnovna ili srednja škola);

- da je većina izvršilaca krivičnog djela silovanja nezaposleno;

- da je u porodici izvršen veliki broj slučajeva silovanja;

- da postoji veliki broj slučajeva u kojima se maloljetna ili invalidna lica pojavljuju kao žrtve silovanja;

- da su sudovi najčešće izricali kaznu zatvora veću od zakonske, posebno kada se kao žrtva silovanja pojavila maloljetna osoba, te

- da je minimalan broj slučajeva gdje je krivično djelo silovanje počinjeno kao zločin iz mržnje.

Također, kroz analizu pristiglih presuda, istaknuta je pozitivna praksa Vrhovnog suda Federacije Bosne i Hercegovine. U odlukama, Vrhovni sud Federacije Bosne i Hercegovine je u većini slučajeva odbijao žalbe počinilaca i usvajao žalbe tužilaštva na način da poveća kaznu zatvora izrečenu od strane prvostepenog suda.

Također je važno napomenuti da je najčešći razlog za donošenje oslobađajuće presude to što sud nije mogao utvrditi fizičku prisilu u krivičnom djelu silovanja, ili nije mogao utvrditi da je žrtva pružala otpor, suprotno definiciji silovanja datoj u Istanbulskoj konvenciji i “strazburških” standarda. U jednoj presudi je navedeno da je optuženi oslobođen jer je dokazano da je bio u intimnoj vezi sa žrtvom silovanja.